Noule (artìculu n salentinu)Abbitanti e ggiocrafia/SantAntoni te lu Fuecu/Condizzione economica e ssociale/Tialettu/(Novoli Arco della patria in onore del Re di Napoli non più visibile,) si trovava sullimportantissima via Traiana lultimo tratto della via Francigena che Partiva da Canterbury attraversando la Francia costeggiava Besancon e passando dal Monginevro entrava in Susa Italia il cammino della via Francigena si addentrava in località

 

 

NA TRADDUZIONE  NDIALETTU COMU SE PARLA A NOULE

(Noule arcu te triofu a deuzione te lu Re te Napuli) osce nnu se ite chiui, se ttruava subbra limpurtante strata Traiana lurtimu stuezzu te strata te li pilligrini ca ncignava  te Canterbury  e passannu pe la Francia  trasia intra Besancon, custiggiannu Susa  rriava a Ranversu adduu se ttruava nu Spitale e nu Cumentu  li pilligrini truane cumpaniticu e ssistenza,poi cuntinuane lu caminu ammeru Roma, dopu percurriane la strata Francese te lu Sud ca rriava finu a Brundisium= Brindisi addunca ncignaa lurtimu stuezzu te la strata Francigena Ruopea nnuminata  strata Traiana ca purtava finu a (Santa Maria de Novis  moi = Novoli)  era nu puntu ubblicatu pe li pellegrini  ca sciane  ammera  Derento =Otranto  e Leviche=Leuca ca se mbarcane cu rriane alla terra santa te Girusalemme. 

 

ITALIANO

(Novoli Arco della patria  in onore del Re di Napoli non più visibile,) si trovava sull'importantissima via Traiana l'ultimo tratto della via Francigena che Partiva da Canterbury attraversando la Francia costeggiava  Besancon e passando dal Monginevro entrava in Susa  Italia  il cammino della via Francigena si addentrava in località  "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino"dove era stato costruito un Ospedale, un convento dove  i Pellegrini trovavano ristoro e assistenza, continuavano il cammino proseguendo verso Roma, riprendendo la via Francigena del Sud che arrivava fino a Brindisi dove iniziava l'ultimo tratto della via Francigena Europea  chiamata (La via Traiana)che conduceva fino a "Santa Maria de Novis=  Novoli= era l'ultimo percorso obbligato per i Pellegrini che   proseguivano verso  Otranto e Santa Maria di Leuca dove si imbarcavano per raggiungere la Terra Santa Gerusalemme. 

INGLESE

Write here the text to translate .. (Novoli Arco homeland in honor of the King of Naples no longer visible,) was sull'importantissima Trajan way the last stretch of the Via Francigena It started from Canterbury through France skirted Besancon and passing by monginevro entered Susa Italy the path of the via Francigena he penetrated in "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino" where it had been built a hospital, a convent where the Pilgrims were refreshments and assistance, continued the path heading towards Rome, taking the via Francigena of South who came up to Brindisi where he started the last stretch of the via Francigena European call (La via Traiana) that led up to "Santa Maria de Novis Novoli = = was the last set course for Pellegrini who continued to Otranto and Santa Maria Leuca where they embarked to reach the Holy Land Jerusalem..

FRANCESE

Ecrire ici le texte à traduire .. (Novoli Arco patrie en l'honneur du roi de Naples ne sont plus visibles,) ne fut pas sull'importantissima Trajan le dernier tronçon de la Via Francigena Il a commencé de Canterbury à travers la France longeait Besançon et en passant par Montgenèvre est entré Susa Italie le chemin de la via Francigena il pénétra dans "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino" où il avait été construit un hôpital, un couvent où les pèlerins étaient des rafraîchissements et de l'assistance, a poursuivi le chemin en direction de Rome, prendre la via Francigena de Sud qui est venu à Brindisi où il a commencé le dernier tronçon de la via Francigena appel européenne (la via Traiana) qui a conduit à «Santa Maria de Novis Novoli = = a été le dernier cours de jeu pour Pellegrini qui a continué à Otranto et Santa Maria Leuca où ils se sont embarqués pour atteindre la Terre Sainte Jérusalem ..

 

 

 

ITALIANO

(Novoli Arco della patria  in onore del Re di Napoli non più visibile,) si trovava sull'importantissima via Traiana l'ultimo tratto della via Francigena che Partiva da Canterbury attraversando la Francia costeggiava  Besancon e passando dal Monginevro entrava in Susa  Italia  il cammino della via Francigena si addentrava in località  "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino"dove era stato costruito un Ospedale, un convento dove  i Pellegrini trovavano ristoro e assistenza, continuavano il cammino proseguendo verso Roma, riprendendo la via Francigena del Sud che arrivava fino a Brindisi dove iniziava l'ultimo tratto della via Francigena Europea  chiamata (La via Traiana)che conduceva fino a "Santa Maria de Novis=  Novoli= era l'ultimo percorso obbligato per i Pellegrini che   proseguivano verso  Otranto e Santa Maria di Leuca dove si imbarcavano per raggiungere la Terra Santa Gerusalemme. 

INGLESE

Write here the text to translate .. (Novoli Arco homeland in honor of the King of Naples no longer visible,) was sull'importantissima Trajan way the last stretch of the Via Francigena It started from Canterbury through France skirted Besancon and passing by monginevro entered Susa Italy the path of the via Francigena he penetrated in "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino" where it had been built a hospital, a convent where the Pilgrims were refreshments and assistance, continued the path heading towards Rome, taking the via Francigena of South who came up to Brindisi where he started the last stretch of the via Francigena European call (La via Traiana) that led up to "Santa Maria de Novis Novoli = = was the last set course for Pellegrini who continued to Otranto and Santa Maria Leuca where they embarked to reach the Holy Land Jerusalem..

FRANCESE

Ecrire ici le texte à traduire .. (Novoli Arco patrie en l'honneur du roi de Naples ne sont plus visibles,) ne fut pas sull'importantissima Trajan le dernier tronçon de la Via Francigena Il a commencé de Canterbury à travers la France longeait Besançon et en passant par Montgenèvre est entré Susa Italie le chemin de la via Francigena il pénétra dans "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino" où il avait été construit un hôpital, un couvent où les pèlerins étaient des rafraîchissements et de l'assistance, a poursuivi le chemin en direction de Rome, prendre la via Francigena de Sud qui est venu à Brindisi où il a commencé le dernier tronçon de la via Francigena appel européenne (la via Traiana) qui a conduit à «Santa Maria de Novis Novoli = = a été le dernier cours de jeu pour Pellegrini qui a continué à Otranto et Santa Maria Leuca où ils se sont embarqués pour atteindre la Terre Sainte Jérusalem ..

 

Noule (artìculu 'n salentinu)

Dâ Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

 

 

Marina di Pulsano2.jpg Cercamu persune de lu Salentu ntirissate a scrìvire artìcule, crande o pìccule, 'n salentinu per lu nosthru pruscettu nciclupèdicu Wikipedia. Putete scrìvire quiddhru ca vulete (per esempiu l'artìcule subbra le cumune salentine). Ma per favure, lasciate una thraduzione de le parole diffìcile e ndicàte la pruvenienza de la parlata salentina usata. Nun mporta se sete leccisubrindisinu, o tarandinu, sempre salentinu sete! Crazie.

abbiccidariu St'artìculu è scrittu 'n salentinu di Noule (LE), si stai circannu l'artìculu scrittu 'n sicilianu standard, vidi Noule.

 

Noule
Novoli.PNG
Muttu:
Nomu ufficiali: Novoli
Pruvincia: Pruvincia di Lecci (LE)
Superfici: 17 km²
Abbitanti: 8.473
Dinzitati: 498 ab./km²
Cumuni cunfinanti: ArnisanuCampieCarmianuLecciThripuzzeEjeSalice
CAP: 73051
Prifissu telefònicu: +0832
Situ ufficiali: {{{situufficiali}}}

 

Ìndici

  [ammuccia] 

 

Abbitanti e ggiocrafia[cancia | cancia la surgenti]

Noule ete nnu paise te lu Salentu a ddunca abbitane 8.473 (uettumilaquatthrucentusettantatthrete) crishtiani. Stae largu unnici chilomethri te Lecce. Tene puru nna frazzione, ca se chiama "Lu Fieu" (italianu: Villa Convento), spartuta cu Llecce. L'auri paisi ca shtane nturnu nturnu suntu: Campie, Thripuzze, Survu, Arnisanu, Carmianu, Ejje e Ssalice. Subbra 'Nnoule nc'ete nna serra, Monte te l'Autu, ca ete sempre la Serra te Santu Lia ca se parte te Cilinu, passa te Schinzanu, te Campie, te Noule e dde Thripuzze e rria fenca 'Llecce. Ci nne lliei Monte te l'Autu, nnanzi 'Nnoule ete 'gnasciu suezzu. Li furishtieri ngiurane "ufani" quiddhri te Noule, quasi ca se la sentene.

Sant'Antoni te lu Fuecu[cancia | cancia la surgenti]

Noule ete famosu pe lla feshta te Sant'Antoni te lu Fuecu (italianu: Sant'Antonio Abate), ca ete lu santu patrunu te Noule, te lu fuecu e dde l'animali. Sant'Antoni foi lu primu monicu ca se nne sciu inthra 'llu tisiertu, e bbete nnu santu mutu mportante pella Chiesia. Li crishtiani te Noule nci tenene mutu, e ogne annu lu sitici, lu ticissette e llu ticiottu te ggennaiu, nne facene nna bbeddhra feshta. La espira te lu sitici, ca ete la iscilia, topu la prucissione, ddumane la "Focara", ca ete nnu mintune te leune (speciarmente sarmente te igna) ranne ranne: rria cu bbesse autu cchiui te inti methri e, ci lu jjentu ete bbuenu, arde pe ttutta la notte e ppuru lu ggiurnu topu. Cu ffrabbicane la Focara se mintene a mmuti, ecchi e ccarusi, pe ddiuzzione allu Santu. La thratizzione te la feshta ete ntica, e dde li paisi icini se nn'ane calati sempre nnu puzzu te crishtiani, ma inthra sht'urtimi anni shta'ddenta sempre cchiù mportante, tantu ca te la iscilia se nn'enene puru li nunni te la televisione cu mmosciane quannu ddumane la Focara. L'auru annu innera puru quiddhri te National Geographic.

Shtoria[cancia | cancia la surgenti]

Sicunnu nnu shtutiosu tetescu, lu Rohlfs, lu nume te lu paise ene te nna palora latina, novale, ca ole 'ddice nna cosa comu "campu lassatu senza aratu". La verità, intra 'lli tocumenti ntichi, Noule lu chiamane sempre "Sancta Maria de Novis". Cu ttuttu ca l'archeologi ane tthruatu ca a ddunca moi nc'ete Noule nc'ane shtati crishtiani te li tiempi ntichi, le prime notizzie shtoriche subbra 'llu paise suntu te lu XVI sieculu, quannu la famijja Mattei se ccattau lu fieu te Noule, ca se tinne fenca 'llu principiu te lu XIX sieculu. Prima, nc'iane shtati sicuru puru li Bizzantini, e lla proa ete ca Sant'Antoni ete nnu santu orientale e fora iddhri ca lu figgera canuscere a ddu nui, comu a mmuti te l'auri santi e matonne cchiù venerati li tiempi passati (la Matonna te l'Odegitria, Santu Nicola, Santu Stefanu), ca tiniane tutti nna chiesia, ci ranne e ci piccinna. Ma poi li santi suntu comu li crishtiani: 'ncete cinca face furtuna (comu sant'Antoni, ca te nna cuneddhra (in it. "edicola votiva posta spesso lungo le strade) 'nnane fattu nnu santuariu) e 'ncete cinca 'nni futtene puru la chiesia (comu santu Stefanu ca è rimastu sulu cu lla sthrata, datu ca la chiesia mo ete te san Giseppu). La Matonna Odegitria è ddintata Immacolata e santu Nicola capace ca s'ha sarvatu sulu percene stia largu te lu paise (subbra la shtrata te Ejje). Ticene certi auri shtutiosi ca propriu te ccuai a ddu nui passà, alli tiempi te l'Autu Medioeu, lu confine thra le terre te li Bizzantini e quiddhre te li Longobardi ca iane rriati fenca a Tarantu e a Brinnisi e bbuliane cu pijanu puru Lecce. 'Ncete tutta la zona mmeru Ssalice ca testimonia te sti fatti: nna zona se chiama Lummarde (in it. "Lombarde") e pare ca li numi te aure zone, Turre e Turrecchia (Turre Ecchia, in it. Torre Vecchia) enene te nna specie te muraglia fortificata ca li Bizzantini iane fabbricata cu se difendene te li Longobardi. Te le turri nu bbe rimastu nienzi, ma li numi a ddhrai stane, cu nni mmosciane propriu ccenca nun 'ncete cchiui.

Condizzione economica e ssociale[cancia | cancia la surgenti]

Nnu tiempu (thra ll'anni Sessanta e Ottanta te lu sieculu passatu) inthra shtu paise nc'erane muti marcanti, ca sciane ggirannu pe ttutta l'Italia cu bbinnene rrobba (speciarmente corredi). Inthra ll'urtimi quinnici anni, muti te quisti ane sciuti a bbascia furtuna. Noule era puru famosu pe lli mesci te scola (quannu ncora nu nc'erane le scole pubbliche, se partiane te tutti li paisi qqua' nnanzi cu sse mparane), e ppe lli prieti. Ddhri tiempi ane passati, e Nnoule ete nnu paise nnu picca muertu, ca tae picca spiranze a ccinca nci abbita. Putimu ticere ca Noule ete nnu "paise-satellite" te Lecce. Muti, speciarmente carusi (quiddhri ca nu sse nn'ane sciuti propiu), stutiane, fatiane e bbessene a Lecce, e sse pote ticere ca enene a Nnoule ssulamente cu mmangiane e ccu ddormene[

(Novoli Arco della patria  in onore del Re di Napoli non più visibile,) si trovava sull'importantissima via Traiana l'ultimo tratto della via Francigena che Partiva da Canterbury attraversando la Francia costeggiava  Besancon e passando dal Monginevro entrava in Susa  Italia  il cammino della via Francigena si addentrava in località  "Ranverso Buttigliera Alta Rosta Torino"dove era stato costruito un Ospedale, un convento dove  i Pellegrini trovavano ristoro e assistenza, continuavano il cammino proseguendo verso Roma, riprendendo la via Francigena del Sud che arrivava fino a Brindisi dove iniziava l'ultimo tratto della via Francigena Europea  chiamata (La via Traiana)che conduceva fino a "Santa Maria de Novis=  Novoli= era l'ultimo percorso obbligato per i Pellegrini che   proseguivano verso  Otranto e Santa Maria di Leuca dove si imbarcavano per raggiungere la Terra Santa Gerusalemme. 

Lu tialettu te Noule ete nnu tialettu salentinu, ca face parte te la famijja siciliana. Ssimijja mutu a qquiddhru te Lecce. Le tifferenze fonetiche cchiù rranni suntu:

  • i " (Noule) a pposhtu te " e " (Lecce) inthra nna sillabba ca nu bbete accentata – pe esempiu, "lliticatu" pe "lletecatu", italianu litigato;
  • jj " (Noule) a pposhtu te " gghi " (Lecce) – pe esempiu, "fijju" pe "ffigghiu", italianu figlio;
  • ue " (Noule) a pposhtu te " e " (Lecce) – pe esempiu, "suezzu" pe "ssezzu", italianu della stessa misura.

Catigurìa